فرار رو به جلوهای کی روش؛ از دشمن سازی تا توطئه انگاری
فرار رو به جلوهای کی روش؛ از دشمن سازی تا توطئه انگاری
اساساً کی روش همواره در حال فرار رو به جلو بود. او با دشمن سازی های بی مورد و تلقین ذهنیت دشمن پنداری و توطئه انگاری به بازیکنان، ضربات جدی به عملکرد تیم ملی فوتبال ایران وارد آورد.

گفتارنامه: بازی با ژاپن یکصدمین و در واقع آخرین باری بود که کارلوس کی روش روی نیمکت هدایت تیم ملی ایران نشست. او هشت سال سرمربی ایران بود. بدون شک این هشت سال یکی از پر فراز و نشیب ترین دوران های تاریخ فوتبال ایران است. درباره کی روش نمی توان تک بعدی صحبت کرد. یعنی از یک سو نمی توانیم دانش فنی او را زیر سئوال ببریم و از سوی دیگر رفتارهای پرحاشیه و تندخویی های او را نادیده بگیریم.

اما سئوال اساسی این است که دستاورد حضور ۸ ساله کی روش برای فوتبال ما چه بوده است؟ و به تعبیری دیگر اساساً اگر دستاوردهایی هم به همراه داشته آیا این دستاوردها به هزینه های مادی و معنوی که فوتبال ما بابت او متحمل شد برتری دارد؟

کی روش ۲ بار پیاپی تیم ملی ایران را به جام جهانی برد. این اتفاق در تاریخ فوتبال ما بی سابقه بود. اما در یک نگاه دیگر در این دو بار راهیابی ایران به جام های جهانی های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ بخت هم با کی روش همراه بود زیرا در هر دو دوره رقابت های انتخابی برای این دو جام جهانی، کره جنوبی تنها حریف قدرتمند کشورمان بود و چه بسا اگر ما علاوه بر کره با قدرت های دیگر آسیا نظیر ژاپن، استرالیا و حتی عربستان هم گروه می شدیم صعودمان به جام جهانی در هاله ای از ابهام قرار می گرفت.

آنالیز و تحلیل بازی های تیم ایران در این دو جام به خوبی نشان می دهد که کی روش در استحکام ساختار دفاعی موفق اما در فاز هجومی و تغییر نتیجه بازی به خصوص در برابر حریفان قدرتمند ناکام بوده است. به عبارت دیگر ما تا زمانی که گلی نخوریم بازی در اختیارمان است اما وقتی از حریف عقب می افتیم جبران نتیجه به یک کار سخت و تا حدودی غیرقابل امکان برای بازیکنان مان تبدیل می شود.

این موضوع در بازی با ژاپن کاملا مشخص شد. تا قبل از این دیدار ایران ۵ بازی را بدون گل خورده پیروز شده بود اما در بازی نیمه نهایی جام ملت ها هر بار که گل می خورد سردرگم تر و منفعل تر نشان می داد.

اما ریشه مشکل کجا بود؟ بسیاری از کارشناسان معتقدند که یکی از علل ناکامی ایران در بازی هجومی و پیروزی در برابر تیم های قدرتمند به نبود هافبک های خلاق و بازی ساز بر می گشت. اصولا فوتبال ایران از کمبود هافبک بازی ساز رنج می برد.

بازیکنان کی روش در تمامی این سالها روحیه جنگندگی بالایی داشتند اما خلا یک هافبک بازی ساز حتی در بازی های جام ملت ها و به ویژه در بازی با ژاپن خود را نشان داد. شاید اگر در بازی با ژاپن ما این مشکل را نداشتیم نتیجه دیگری رقم می خورد. به ویژه آن که ژاپن چند ستاره خود را که در جام جهانی نیز حضور داشتند به امارات نیاورده بود.

همچنین عدم بازی های دوستانه با تیم های قدرتمند در طول هشت سال اخیر انتقاد دیگری بود که هر بار خبرنگاران با کی روش مطرح می کردند با برآشفتگی پاسخ می داد که تیم های قدرتمند به خاطر تحریم و کمبود منابع مالی فدراسیون با ما بازی نمی کنند اما هیچ کدام از این دلایل قانع کننده نبود زیرا اصولاً فیفا بر جدایی سیاست از فوتبال تاکید ویژه ای دارد. وانگهی در خصوص کمبود منابع مالی نیز باید گفت اساساً برای فدراسیون فوتبال  که در این هشت سال برای کی روش هزینه چند ده میلیاردی متحمل شده، تامین مالی بازی های تدارکاتی با تیم های قدرتمند کار چندان سختی نبود. شاید همان گونه که منتقدان کی روش می گویند او دوست نداشت که با تیم های قوی بازی کند.

اما افسوس این است که کی روش هیچ گاه انتقادات فنی به تیمش را برنمی تابید و مدام از فوتبال مدرن ایران در برابر حریفانش سخن می گفت. او در کنفرانس خبری پس از بازی یک چهارم نهایی با چین با غرور خاصی گفت: مردم در آسیا کمتر چنین نمایش باکیفیتی از بازی را می بینند.

شاید کی روش تعمداً نخواست که به بازی باکیفیت تیم های دیگر نیز اشاره ای کند. آنهایی که بازی دیگرنیمه نهایی جام ملت های آسیا را دیدند به خوبی مشاهده کردند که قطر چه تیم با کیفیتی است. قطر در حالی که قرعه اش به مراتب سخت تر از ایران بود در برابر عربستان، عراق، کره جنوبی و امارت پیروز شد و بدون گل خورده با شایستگی به فینال رسید اما سانچز مربی قطر در تمامی سخنانش آن چنان که کی روش به ستایش تیمش پرداخت از بازیکنانش تمجید نکرد.

شاید اگر کی روش در این سال ها انتقادات دلسوزانه را می شنید، نتیجه به گونه ای دیگر برای تیم ملی ایران رقم می خورد. اساساً کی روش همواره در حال فرار رو به جلو بود. او با دشمن سازی های بی مورد و تلقین ذهنیت دشمن پنداری و توطئه انگاری به بازیکنان، ضربات جدی به عملکرد تیم ملی ایران وارد آورد.

هرچند نباید از حق بگذریم، کی روش خاطرات خوش فراوانی نیز در این سال ها برای ایرانیان رقم زد.

او در تمام سال های هدایت تیم ملی ایران، کارش را بدون نقص می دانست و انتقادهای فنی را بر نمی تابید. حالا که کی روش به پایان کار خود رسیده، وقت آن است که با نگاهی منصفانه کارنامه کاری اش بررسی شود.

این طور که از قراین پیداست جانشین کی روش یک چهره سرشناس خارجی است.این چهره هر کسی که باشد نخستین کارش ارزیابی عملکرد فنی تیم ملی در زمان کی روش است و قطعا او در این ارزیابی به نکات فراوانی خواهد رسید.