گفتارنامه: برخی ناظران سیاسی معتقدند ترور محسن فخریزاده دانشمند هستهای ایران که از سوی اسرائیل صورت گرفته بر عزم بایدن در بازگشت به برجام تاثیری نخواهد گذاشت.
البته که این امر صادق است اما سوال اساسی اینکه در این سوی ماجرا آیا جمهوری اسلامی همان اراده قبل از ترور را پس از این حادثه تاسفبار برای اجرای تعهدات هستهای دارد یا خیر؟
شرط بازگشت آمریکا به برجام، اجرای تعهدات هستهای از سوی ایران و یا دستکم اجرای گامهای متقابل در راستای بازگشت به برجام از سوی طرفین است.
پس از انتخاب بایدن و پیش از ترور محسن فخریزاده، طیف رادیکال جناح راست پایگاه اجتماعی خود را جهت تند کردن فضا علیه مذاکرات مجدد و بازگشت به برجام بسیج کرده بود.
حال پس از ترور، این پایگاه اجتماعی بسیار داغتر و رادیکالتر از قبل حتی منتقد نیروهای راستگرای حاکم جهت خروج از انفعال و پاسخ قاطع نظامی به حادثه ترور دانشمند هستهای شده است.
فضای تند سیاسی علیه مذاکرات و برجام پس از ترور اخیر به اوج خود رسیده و حتی “خط مذاکره، خط خون” به شعار جدی مخالفان تبدیل شده است. از سوی دیگر مجلس نیز با دو فوریت “طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریمها” موافقت کرد. نتیجه این طرح خروج از پروتکل الحاقی و برجام است.
فارغ از اینکه این طرح مجلس چقدر ضمانت اجرا دارد، اما با معادلات فعلی، به فرض اراده ایران برای بازگشت به برجام، نهادهای تصمیمساز و تصمیمگیر نظام برای تحقق این امر با دشواریها و پارادوکسهای بسیاری مواجه خواهند بود. بنابراین آیندهای تاریک برای برجام متصور است.
در این صورت به نظر میرسد طراحان جنایت اخیر، به اهداف پشت پرده خود رسیده باشند.
البته نحوه پاسخ ایران به عاملان ترور اخیر، میتواند تا حدودی گرهگشای معادله پیچیده مذکور باشد.