محسن هاشمی رییس شورای اسلامی تهران، آیت الله هاشمی رفسنجانی را تجسم عقلانیت و اعتدال دانست و گفت: ایشان به دلیل سعه صدر در برخورد با منتقدان و به خاطر همدلی با مردم، از آنان رای اعتماد گرفت.

به گزارش «گفتارنامه» نقش بی بدیل آیت ‌الله هاشمی رفسنجانی در روند پیروزی انقلاب اسلامی و سپس تثبیت و استحکام پایه های نظام نوپای جمهوری اسلامی بر همگان آشکار است. سرمایه ای گرانقدر که تلاش داشت، همچون مشاوری صدیق و دلسوز در کنار رهبری، کشور را به سلامت از گذرگاه های دشوار عبور دهد و با نگرش های آزادیخواهانه خود می کوشید تا مانع از نفوذ و استیلای جریان های فکری متحجر شود و رفتار و هنجارهای عقلانی و اخلاقی را در میان ارکان نظام نهادینه سازد.

وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در برهه های حساسی چون جنگ تحمیلی، حضوری موثر داشت و در دوران سازندگی، لقب سردار سازندگی را از آن خویش ساخت. ریاست و نمایندگی مجلس خبرگان رهبری، ریاست مجلس شورای اسلامی، ۲ دوره ریاست جمهوری و ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام از جمله مهمترین مسوولیت های وی محسوب می شود.

آیت ‌الله هاشمی رفسنجانی که به عنوان شخصیتی جریان ساز، همواره در مواقع مختلف به هدایت افکار عمومی در جهت مصالح نظام می پرداخت. در انتخابات سرنوشت ساز ۱۳۹۲ خورشیدی نیز با حمایت تاثیرگذار از جریان اعتدال، تمام کوشش خویش را برای اعتلای نظام و انقلاب اسلامی به کار بست. سرانجام این شخصیت انقلابی پس از عمری تلاش و کوشش در ۱۹ دی ۱۳۹۵ خورشیدی در پی عارضه قلبی در بیمارستان شهدای تجریش به دیار حق شتافت.

ایرنا به مناسبت سالروز درگذشت آیت الله هاشمی رفسنجانی به گفت وگو با «محسن هاشمی» رییس شورای شهر تهران و فرزند آیت الله هاشمی رفسنجانی پرداخت.

– در ادامه متن این این گفت وگو را می خوانیم:
***سابقه مبارزاتی آیت الله هاشمی رفسنجانی را پیش از انقلاب تشریح کنید؟
**  مبارزات آیت الله هاشمی رفسنجانی به پیش از آغاز نهضت ۱۳۴۱ خورشیدی بازمی گردد. نخستین بازداشت وی در ۱۳۳۷ خورشیدی رخ داد. این مبارز به دلیل تعلق خاطری که به امام راحل و اقامت در همسایگی منزل ایشان داشت از اوایل دهه ۳۰ خورشیدی با تفکرات مبارزاتی امام خمینی(ره) آشنا شد و در جهت روشنگری، فعالیت های خود را آغاز کرد، چند بازداشت کوتاه تا مقطع سربازگیری روحانیان برای ایشان اتفاق افتاد و پس از این که دستگیر و برای خدمت سربازی به پادگان برده شد، در آنجا نیز به روشنگری در فضای بسته پادگان های نظامی پرداخت. یکی از سخت ترین بازداشت ها و شکنجه های آیت الله هاشمی در ۱۳۴۳ خورشیدی رخ داد و تا ۱۳۵۴ خورشیدی که آخرین دستگیری و طولانی ترین دوره زندانی او به مدت سه سال و تا آستانه انقلاب اسلامی به طول انجامید، وی در حبس ماند.

***  آیت الله هاشمی به عنوان یکی از چهره های تاثیرگذار در عرصه انقلاب محسوب می شود، نقش این روحانی را در وقایعی چون تحکیم نظام جمهوری اسلامی، جنگ و دوران سازندگی چگونه ارزیابی می کنید؟
**سال های نخست انقلاب که به دلیل وقایعی چون ترورها، استعفای دولت موقت، جنگ، عدم کفایت سیاسی بنی صدر و انفجارهای هفتم تیر و هشتم شهریور، سخت ترین دوره پس از انقلاب محسوب می شد، بار اصلی اداره کشور به دوش آیت الله هاشمی رفسنجانی بود، وی از دی ۱۳۵۷ خورشیدی در هسته نخست شورای انقلاب به همراه شهیدان بهشتی، مطهری، باهنر و مرحوم موسوی اردبیلی به وسیله امام منصوب شد و سپس با استعفای دولت موقت به عنوان وزیرکشور، انتخابات مجلس را برگزار و در قالب رییس مجلس، سخت ترین سال انقلاب را مدیریت کرد تا کشور از بحران خارج شود.

در دوران سازندگی نیز با وجود تحریم ها و تهدیدات بین المللی، قیمت پایین نفت و فشارهای داخلی و خارجی، خرابی های دوران جنگ و عقب ماندگی های رژیم گذشته را در مدت هشت سال تا حدود زیادی جبران کرد، به گونه ای که زیرساخت های کشور آماده توسعه شد.

*** منتقدان، آیت الله هاشمی را مسبب ورود تفکر سرمایه داری و دور شدن از آرمان های انقلاب می دانند، نظر شما در این ارتباط چیست؟
** در دوره سازندگی، رشد اقتصادی و بازسازی بیشتر به وسیله دولت انجام می شد، بنابراین این که فعالیت های دولت سازندگی را به سرمایه داری نسبت دهیم، خطا است اما این که امنیت سرمایه گذاری، ایجاد اشتغال و تولید به وسیله دولت تامین شود تا کارآفرینان و تولیدگران بتوانند به کار بپردازند و برای کشور ایجاد ارزش افزوده کنند، یکی از اصول اقتصاد اسلامی و برنامه های انقلاب است.

*** نظرتان درباره نگارش کتاب «قهرمان مبارزه با استعمار» به وسیله آیت الله هاشمی چیست و چقدر شخصیت امیرکبیر را در رویه و عملکرد این روحانی سیاستمدار در زمان مسوولیت موثر می دانید؟
**فکر آیت الله هاشمی بر محور توسعه کشور، ایجاد رفاه و آسایش توام با عزت برای مردم قرار داشت و در این راه ۲ مانع اصلی در ایران، استبداد و استعمار به شمار می رفت، وی در ۲ اثر مشهور خود پیش از انقلاب یعنی «امیرکبیر قهرمان مبارزه با استبداد» و «فلسطین کارنامه سیاه استعمار» به این پدیده های شوم و موانع توسعه کشور پرداخت و پس از انقلاب نیز در دفاع مقدس مقابله با استعمار و در دیگر دوره ها مبارزه با استبداد و مردمی نگهداشتن انقلاب اسلامی را هدف قرار داد و به طور نسبی به اهداف خود یعنی ایجاد رفاه برای مردم از طریق توسعه کشور دست یافت.

***درباره شخصیت فردی و سیاسی آیت الله هاشمی توضیح دهید؟
** این روحانی مبارز را می توان تجسم عقلانیت، اعتدال، آینده نگری و صبر دانست. در عین این که فردی بسیار عاطفی و نسبت به خانواده و دیگران خیرخواه و دلسوز بود، صبر و سعه صدر داشت و حتی نسبت به مخالفان خود نیز مدارا را از دست نمی داد.

***ما شاهد بودیم که در دوره هایی، دشمنان آیت الله هاشمی رفسنجانی، نسبت به تخریب وی اقدام کردند اما این تلاش نتیجه معکوس داشت و باعث افزایش محبوبیت این روحانی در میان مردم شد، نظر شما در این ارتباط چیست؟
** به دلیل افزایش آگاهی و سطح تحصیلات عمومی، حضور فضای مجازی و دسترسی مردم به اطلاعات، روش های تخریبی تاثیر سابق خود را از دست داده است و گاه شاهدیم که نتیجه عکس می گذارد و تخریب ها موجب نشان دادن مظلومیت فرد می شود و محبوبیتش افزایش می یابد، درباره آیت الله هاشمی رفسنجانی نیز چنین شد و جامعه با وجود حجم سنگین تخریب های انجام شده به مظلومیت وی پی برد و فهمید که دلایل افراطی ها برای تخریب؛ تاثیرگذاری وی بر پایان دادن جنگ، حرکت به طرف توسعه و رشد کشور بوده است.

***تحلیل شما از نقش آیت الله هاشمی در انتخابات ۹۲ خورشیدی و پیروزی جریان اعتدال چیست؟
**آیت الله هاشمی در ماه های آخر منتهی به انتخابات برای ثبت نام و حضور در انتخابات ریاست جمهوری به شدت از طرف قشرهای مختلف مردم به خصوص نخبگان و نسل جوان تحت فشار بود و جامعه این پیام را منعکس می کرد که اگر او حضور پیدا نکند، امید به تغییر وضعیت موجود و نجات کشور از تهدیدهای داخلی و خارجی کمرنگ خواهد شد، آیت الله هاشمی با وجود این که تمایلی به حضور در صحنه اجرایی نداشت و از پیامدهای آن در تخریب و کارشکنی آگاه بود اما به دلیل تعهدی که به مردم داشت، نتوانست از بار مسوولیت شانه خالی کند و بنابراین ثبت نام و پس از عدم احراز صلاحیت از حسن روحانی حمایت کرد و شوکی را که به واسطه عدم تایید ایشان به جامعه وارد شده بود به طرف صندوق های رای هدایت کرد.

در واقع می توان آیت الله هاشمی رفسنجانی را برنده واقعی انتخابات ۱۳۹۲ خورشیدی نامید که بدون این که فشار و بار مسوولیت را بپذیرد، به عهد خود با مردم وفا کرد و مردم نیز با حضور در صندوق های رای، قدرشناسی خود را نسبت به ایثار آیت الله هاشمی رفسنجانی که آبروی خود را در طبق اخلاص به مردم هدیه کرد، نشان دادند.