سال ۹۷ عمدتاً ایران با چالش اقتصادی و سیاست خارجی روبه‌رو بود. خروج بی‌منطق آمریکا از برجام و تحریم‌های ظالمانه که اثر آن در زندگی مردم، اصلی‌ترین اتفاق فراگیر سال ۹۷ بود.

در مورد این اتفاق که ناشی از سیاست خارجی آمریکا بود و بسیاری از کشورها از سیاست آقای ترامپ آسیب دیدند، حس وادادگی و یله و رها بودن کشور، وضعیت جامعه و مردم را پیچیده‌تر کرد.

دولت سخنگو نداشت. در مورد اتفاقات سهمگین و راه‌های مقابله با آن کسی مسئولیت به عهده نمی‌گرفت . این احساس مردم را بیشتر دچار سردرگمی و فشار می‌کرد.

اختلافات داخلی و مدیریتی هم در اوج بود. هم دولت راهکار نمی‌داد و هم قوای مختلف کشور به‌صورت جزایر دور از هم و احیاناً مقابل هم، به ناامیدی جامعه کمک می‌کردند.

انگارنه‌انگار که کشور دچار یک جنگ تمام‌عیار اقتصادی است و همه باید به هم کمک کنند تا به مردم راه نشان دهند و امید را زنده کنند.

گروه‌های سیاسی تندرو مخالف دولت هم به‌جای همدلی بیشتر از این فرصت یکسره با نگاه جناحی سود جستند و هرچه توانستند به‌حق یا ناحق به‌جای توجه به مشکلات مردم به جنگ جناحی پرداختند و خیلی بیشتر از آمریکا و اسراییل و در بسیاری از موارد هم سو با آنان به تنور ناامید کردن جامعه دمیدند.

دولت هم در این میانه تقصیر جدی داشت که بسیاری از اعضای آن در داخل دولت به‌جای رفتار جهادی و جنگی، بیشتر پیام وادادگی و بی‌توجهی به مشکلات مردم را منتقل می‌کرد.

این در حالی بود که خوشبختانه با پذیرش برجام، راه‌های متحد کردن دنیا علیه ترامپ فراهم بود و می‌شد در بسیاری از موارد بهانه را از دنیای بهانه‌جو گرفت.

در حوزه سیاست خارجی انصافاً سال ۹۷ سال سختی بود. به‌یقین هیچ‌وقت و در مورد هیچ کشوری این‌قدر تهدید و فشار جدی و بی‌پروا نبود.

تعبیرات تند و خارج از عرف دیپلماتیک و مداخله‌جویانه‌ای که از مقامات عالی دنیا علیه حکومت و مردم ایران در این سال و در محافل رسمی مطرح شد، بی‌سابقه بود.

اتحاد آمریکا، اسرائیل و عربستان سعودی در مواجهه اصلی و حمایت دیگران از آنها در همه مجامع، چالش بزرگ ایران بود.

بی‌توجهی به وحدت ملی و اصرار بر روش‌های تنگ‌نظرانه در داخل هم در ناامیدی جمعی بی‌اثر نبود.

سال ۹۸ در راه است. به نظر می‌رسد که حداقل تا پایان دوره آقای ترامپ فشارهای خارجی که عمدتاً اقتصادی است، جدی‌تر خواهد شد. بر گلوگاه‌های ایران فشار اقتصادی بیشتری وارد خواهد آمد. ایران حامیان جهانی کمتری خواهد داشت.

به‌صورت طبیعی در سال ۹۸ ایران تنهاتر و فشارها بیشتر خواهد بود.

تنها راه‌حل نگاه به داخل است. آنقدر در کشورمان سرنخ همه امور به دست سیستم حکومتی است که آماده بودن مردم بدون اینکه حاکمیت به آنها راه‌حل نشان دهد و خود پیشتاز وحدت ملی باشد، مشکلی حل نخواهد شد.

وجود انتخابات مجلس در سال ۹۸ آسیب مضاعفی است. به این دلیل که در ایام انتخابات جریانات سیاسی آنقدر درگیر اثبات خود و مخالفت با رقبا خواهند شد که عمدتاً مشکلات جاری به فراموشی سپرده می‌شود.

عملکرد غیرقابل قبول نمایندگان فعلی، رفتارهای امنیتی غیرضروری، وابسته بودن فضای سیاسی چالش‌های انتخاباتی را بیشتر می‌کند.

سال ۹۸ تنها با وحدت ملی، کارآمدی مسئولان و فراموش نشدن مشکلات مردم و بسته شدن راه‌های دزدی و اختلاس و بی‌پروایی‌های مالی می‌تواند امیدی اندک را زنده کند.