گفتارنامه: مجلس یازدهم یکی از مجالسی است که کاملا مقابل دولت قرار گرفته و به صراحت میتوان گفت با اکثر اقدامات دولت مخالف است از جمله دیپلماسی فعال و موضوع مهم برجام که از زمان مجلس نهم که اکثر پایداریها در آن حضور داشتند به چشم می آمد. این مخالفتها در آستانه انتخابات ریاستجمهوری معنای متفاوتی یافته است و به نظر میرسد اصولگرایان میخواهند فضای ابتکار عمل را از دولت گرفته تا اصلاحطلبان و اعتدالگرایان بازنده انتخابات باشند. اما اصلاحطلبان در حال آمادهسازی تشکیلاتی جهت ورود جدی به صحنه انتخابات هستند و کاندیداهای مختلفی در این جناح از اصلی تا نیابتی مطرح شده است که یکی از آنها محمدجواد ظریف است.
گفتارنامه در خصوص مواجهه مجلس با دولت و شرایط اصلاحطلبان در انتخابات ۱۴۰۰ با علی صوفی وزیر تعاون دولت خاتمی و دبیرکل حزب پیشرو اصلاحات گفتوگو کرده که در ادامه میآید:
گفتارنامه: فضای رادیکال مجلس علیه دولت توسط پایداریها سازماندهی میشود یا قالیباف و حامیان او؟
براساس شواهد و قرائن، پایداری ها پرچمدار مجلس یازدهم هستند. جبهه پایداری در دولت احمدی نژاد و همچنین در مجلس قبلی این را نشان داده که روی خوشی با دیپلماسی فعال ندارند بهویژه در رابطه با برجام که در آن زمان هم موضع داشتند.
گفتارنامه: مجلس از ایجاد فضای جنجالی علیه دولت بر سر توافق موقت ایران با آژانس، چه هدفی را دنبال میکرد؟
زمانی که بایدن روی کار آمد سیاست فشار حداکثری ترامپ مضمحل شد و امکان بازگشت به برجام و در نتیجه لغو سیاست فشار حداکثری و رفع تحریم ها و گشایش اقتصادی به وجود آمد. باتوجه با اینکه احتمال وقوع توافقات و کاهش تحریمها در آستانه انتخابات وجود دارد و به دلیل تاثیر ویژهای که این امر بر فضای انتخابات میگذارد، باعث شده مجلسیها نگران شوند و بنابراین به تکاپو افتادند و قانونی را وضع کردند که بر مبنای آن، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی لغو شود. این موارد باعث میشود دست و پای دولت بسته شود و مشکلاتی برای آغاز مذاکره مجدد ایجاد شود. این قانون علیه دیپلماسی فعالی بود که دولت می توانست در پیش بگیرد و در دوره اول در برجام نیز این از دولت مشاهده شد. بنابراین قانون مصوب مجلس با عنوان اقدام راهبردی برای لغو تحریمها، دولت را وادار به عکس العمل هایی کرد. اذهان عمومی نیز هدف از تصویب این قانون را مقابله زودهنگام انتخاباتی مجلس و تندروها تلقی کرد تا مصلحتسنجی عمومی مجلس برای مردم. در واقع این فشارها از سوی مجلس بیشتر سیاسی تلقی شد. این درحالی است که دولت تلاش کرد بتواند کارها را با احتیاط پیش ببرد و با مجلس سرشاخ نشود.
گفتارنامه: آرایش سیاسی اصلاح طلبان در آستانه انتخابات ۱۴۰۰ را چطور تحلیل می کنید؟
فاصله گرفتن روحانی از جناح اصلاحات و مردم و همچنین سیاستهای اقتصادی ریاضتی و کوچک کردن سفره ملت، باعث شد مردم هم از دولت ناراضی شوند و هم از جریان سیاسی که این دولت را روی کارآورد یعنی از اصلاح طلبان! بنابراین اصلاح طلبان در شرایط خوبی قرار نگرفتند. اما با آمدن بایدن در آمریکا شرایط تغییر کرد و امید به مذاکره ایجاد شد. در مقابل اما مجلس در مخالفت با مذاکره توسط دولت صفآرایی کرد. این منازعه در رقابت انتخاباتی مفهوم دارد. این اتفاقات فضا را دوقطبی کرده است. موضعگیری تند مجلس در مواجهه با مذاکره از یک سو و دیپلماسی فعال و گرایش دولت به دیپلماسی فعال از سوی دیگر که بازگشت به برجام و گشایش اقتصادی و افزایش ارزش پول ملی را به ارمغان خواهد آورد، دو قطبی موجود را ایجاد کرده است. مردم میان این دو قطبی، در کنار دولت قرار می گیرند. بنابراین این امید ایجاد شد مردمی که با صندوقهای رای قهر کرده بودند، امکان این را داشته باشند تا مجددا به صندوق رای روی بیاورند و تیمی را انتخاب کنند که خواهان دیپلماسی فعال باشد، نه تیمی که وابسته به مجلس بوده و خواهان انسداد است.
گفتارنامه: با توجه به شرایطی که مطرح کردید شانس پیروزی اصلاحطلبان در انتخابات آینده را چطور ارزیابی میکنید؟
این فرصت و زمینهای که پیش آمده تا مردم در کنار دولت قرار بگیرند، یعنی مردم ممکن است انگیزه پیدا کنند در این دوقطبی، قطب مذاکره کننده را تقویت کنند. بنابراین نسبت به گذشته تمایل برای ورود به صحنه انتخابات بیشتر دیده می شود که این امر سبب می شود اصلاحطلبان هم امید داشته باشند در انتخابات ۱۴۰۰ میتوان کاری انجام داد
گفتارنامه: باوجود کاندیداتوری افراد مختلف در جناح اصلاحات، آیا وحدت بر روی یک نامزد امکانپذیر است؟
اصلاح طلبان از سال ۹۲ تاکنون دو استراتژی انسجامبخشی و اجماعسازی را در پیش گرفتند. در اجماعسازی تاکنون موفق بودند. الان هم با تشکیل نهاد اجماع ساز، تاکید بر اصلاحطلب بودن کاندیدا است و این که کاندیدای واحدی توسط نهاد اجماعساز انتخاب شود. همه احزاب و شخصیتهای اصلاحطلب نیز این را پذیرفتند که نهایتاً بین همه کاندیدها یکی باید انتخاب شود. بنابراین
کاندیداهای اصلاحطلب نیز این را باید بپذیرند. تکثر کاندیداها الان مشکلی نیست. در حال حاضر اصلاح طلبان منتظر می مانند در مرحله اول چه کسانی ثبتنام می کنند، در مرحله دوم چه کسانی را شورای نگهبان تایید میکند و در مرحله سوم رای آوری چه کسانی بر اساس نظرسنجی بیشتر است.
گفتارنامه: آیا احتمال دارد اصلاحطلبان بر روی نامزد اجارهای اجماع کنند؟
مصوبه نهاد اجماع ساز اصلاحطلبان این است که کاندیدای نهایی غیر از اصلاحطلب نباشد.
گفتارنامه: اما حزب کارگزاران نامزد اجارهای را در شرایط نبود کاندید اصلاحطلب، رد نکرده است.
این موضع از منظر خود حزب کارگزاران بود، نه از منظر نهاد اجماع ساز.
گفتارنامه: آیا نهاد اجماعساز با آقای ظریف گفتگو داشته است؟
خیر، الان نهاد اجماع ساز با هیچ فردی نمی تواند صحبت کند چون ظرفیت پیدا میکند. نهاد اجماع ساز نه از کسی دعوت می کند و نه از الان چهره شاخصی دارد که روی آن تمرکز کند. اگر خاتمی کاندید می شد چهره شاخص میشد و خود به خود نهاد اجماع ساز از الان روی ایشان تمرکز می کرد ولی در این شرایط چهره شاخصی وجود ندارد.
گفتارنامه: این احتمال وجود دارد حزب کارگزاران یا احزاب دیگر کاندیدای خود را معرفی کنند؟
خیر. قطعاً کارگزاران چون عضو نهاد اجماع ساز است و آقای مرعشی هم نائب رئیس اول این نهاد انتخاب شده است، خلاف مصوبات گام برنمیدارند. بنابراین اساساً این موقعیت برای حزب کارگزاران فراهم نیست که مسیر خود را جدا کنند.