گفتارنامه: پایان مذاکرات کمیسیون مشترک برجام در وین با اظهارات محتاطانه اما در عین حال خوش‌بینانه سیدعباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه و رئیس هیات ایران در این مذاکرات همراه بود.
عراقچی بعد از این دور از مذاکرات رضایت نسبی از روند مذاکرات داشت و گفت “به نظر می رسد یک تفاهم جدیدی در حال شکل گرفتن است. اشتراک در هدف نهایی بین همه وجود دارد و مسیرهم شناخته شده تر شده است. نگارش متن در حوزه هایی که اشتراک نظر وجود دارد می تواند شروع شود. به همین منظور، هیات ایرانی متون خود را در حوزه هسته ای و حوزه رفع تحریم ها اماده و تقدیم کرده است؛ این متونی که معرفی کردیم می تواند مبنای مذاکرات و رسیدن به توافق نهایی باشد.”
این اظهارنظر و اظهارات پیش‌تر مقامات آمریکایی که از آمادگی برای لغو تحریم‌های متناقض با برجام ابراز تمایل کرده بودند، نشان می‌دهد که امیدواری‌ها نسبت به احیای برجام با هدف بازگشت آمریکا به این توافق بسیار بالا رفته است.
با این همه برخی از مسائل وجود دارد که باعث شده احیای برجام تا پایان دولت روحانی در هاله‌ای از ابهام قرار بگیرد.
در ایران دو ماه دیگر انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود و فضای سرد انتخاباتی نمایان‌گر عدم اقبال گسترده عموم مردم به انتخابات می‌باشد که دلیلی جز وضعیت آشفته و اسفناک اقتصادی و معیشتی ناشی از تحریم‌های گسترده ایالات متحده ندارد.
تنها شانس اصلاح‌طلبان و میانهروها، مذاکرات جاری در وین و لغو تحریم‌ها و احیای برجام در دولت روحانی است که بتوانند افکار‌عمومی را در راستای ضرورت ادامه مسیر دیپلماتیک جهت حضور پای صندوق‌های رای متقاعد نمایند.
از سوی دیگر تندروهای جناح راست تمام امیدشان عدم احیای برجام و ادامه تحریم‌هاست تا در یک فضای بی‌رمق انتخاباتی، نامزد خود را به پاستور بفرستند و دولت متبوع آن‌ها با ادامه مذاکرات، روند احیای برجام و لغو تحریم‌ها را به پیش ببرد.
حاکمیت اما در این میان مردد است که احیای برجام در این دولت صورت بگیرد یا به انحاء مختلف کار را به دولت بعد بسپارد. به نظر میرسد حاکمیت به دنبال این است تا با توجه به تخصص تیم فعلی دیپلماسی جمهوری اسلامی، مذاکرات و روند احیای برجام در این دولت جلو رفته اما گام نهایی لغو تحریم‌ها در دولت آینده که با این شرایط در اختیار جریان انقلابی خواهد بود، برداشته شود.
شرایط سیاسی موجود در تهران، وضعیت پیچیده‌ای را برای دولت روحانی به وجود آورده است.
از سوی دیگر در واشنگتن نیز شرایط نسبتا مشابه برقرار است. مقامات کاخ سفید تردید دارند که تحریم‌ها را پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران لغو کرده و موقعیت میانهروها را در جمهوری اسلامی تقویت کنند یا اینکه با تعلل در روند مذاکرات، توافق نهایی بازگشت‌شان به برجام را با یک دولت انقلابی در تهران امضا نمایند.
این تردید زمانی به یقین تبدیل می‌شود که ایالات متحده دریابد منافع خود و متحدان‌اش در خاورمیانه از طریق توافق با دولت انقلابی در تهران تامین می‌شود یا تقویت میانهروها در جمهوری اسلامی.
شواهد و گفتارهای مقامات آمریکایی نشان می‌دهد که مقامات حاضر در واشنگتن عجله چندانی برای به نتیجه رسیدن احیای برجام ندارند و ترجیح می‌دهند که تا روشن شدن وضعیت دولت آینده در تهران صبر کنند.
قدر مسلم توافق ایالات متحده با دولت انقلابی در تهران، ضمانت اجرایی بیشتری نسبت به توافق با دولت میانهروها خواهد داشت.
با این شرایط به نظر میرسد که دولت روحانی شانس بسیار کمی برای بازگرداندن آمریکا به برجام و استفاده از این موقعیت برای موفقیت نامزد نزدیک به خود در انتخابات ریاست جمهوری دارد.
انتخاباتی که می‌تواند شکست بزرگی برای دولت روحانی در پایان راه ریاست جمهوری وی باشد، مگر اینکه اتفاق خاصی در روزهای آینده در وین رخ دهد.
به هر تقدیر سیاست هنر استفاده از امکانات است و در حال حاضر دولت روحانی امکان ویژه ادامه مذاکرات را داشته و شاید بتواند از این امکان به گونه‌ای بهره‌برداری نماید که در آستانه انتخابات، ابزار موج‌سازی عمومی را در اختیار میانهروها قرار بدهد و تداوم دولت اعتدال‌گرایان و اصلاح‌طلبان را تا حدودی تضمین نماید.
