گفتارنامه: شناسایی مراحل ارائه پاسخ و نحوه تاثیرگذاری ظرفیت های اجتماعی ، اقتصادی ، نهادی ، سیاسی و اجرائی جوامع در افزایش تاب آوری ، شناسایی و درک روابط اجتماعی محلی و ساختار قدرت با توجه به وقوع مکرر سوانح طبیعی در دودهه گذشته دارای اهمیت می باشد .
علاوه بر آنکه نوع نگرش به مقوله تاب آوری جوامع در شناخت تاب آوری وضع موجود و علل آن نقش کلیدی دارد ، سیاست ها و اقدامات تقلیل خطر و نحوه رویایی با آنها را تحت تاثیر اساسی قرار می دهد .

همچنین توجه فزاینده به آنچه که جوامع گوناگون را متاثر خود کرده در تقویت توان و یافتن راه های کمک به جوامع نقش اساسی را ایفا میکند . اگر چه که اکثر سیستم ها در ارتباط و تاثر سایر سیستم ها می باشند اما با تقویت سیستم های خودسامانده می توانند تاثیرات منفی سایر سیستم ها را مهار کرده و کنترل بهتری بر شرایط موجود در زمان وقوع رخدادها داشته باشند . به طور مثال تقویت به هم وابستگی در نیروهای محلی و بومی در توزیع اقلام مورد نیاز در زمان سوانح طبیعی سبب افزایش قدرت آن جوامع محلی گردیده وافزونگی لازم را برای تاب آوری اجتماعی فراهم می کند .

حکومت های محلی فراگیر و مسئولیت پذیر که ایجاد جوامع پایدار دغدغه اصلی آنها می باشد جهت ارتقای مدیریت ، برنامه ریزی و افزایش ظرفیت های مالی خود، مفهوم برنامه ریزی محلی را که مبنا بر مهندسی اجتماع بوده ، در مقیاس محلی و خرد اساس قرار داده و با توجه به شرایط ، فرضیات قراردادی ، کلان و بزرگ مقیاس را فراموش نموده و شناخت ویژگی ها ، فرهنگ و توانایی جوامع خود را در اولویت قرار میدهند ، زیرا که مقامات محلی و مردم فجایعی که آنها را تهدید کرده درک کرده و به کمک یکدیگر پایگاه اطلاعات محلی را در مورد چگونگی توزیع کمک های دولتی و مردمی ، مدیریت امدادونجات و … ایجاد می کنند .

بهره گیری از نهادهای مشارکتی نظیر سمن ها و NGO و پتانسیل های محلی حس تعلق را در یک محل بالاتر برده و علاوه بر آنکه سبب افزایش پاسخ به شرایط اضطراری در بحران ها و نیازهای حوزه داشته ، سبب کاهش توقع بیش از حد از دولت می گردد. دولت ها عموما جهت مدیریت بهتر رخدادها ، نیازمند کمک های همه جانبه ازسوی سازمانهای غیردولتی ، بخش های خصوصی و عموم مردم و گاها کمک های بین المللی هستند. با توجه به تعدد سوانح طبیعی نظیر زلزله ، سیل که بارها شاهد وقوع آن بوده ایم ساختار مشارکتی در مدیریت سیلاب و زلزله ، فعال سازی تیم های محلی وهسته ای برگرفته از داوطلبین ، فعالین و مدیریت محدود به افراد محلی به جای نگاه دولت محور می تواند مثمرثمر باشد .

مهارت افراد محلی و اثربخشی تعلق مکانی افراد به محل زندگی خود ، با شرکت در دوره های آموزشی ، عمل جمعی و همکاری و حفظ آرامش روحی و روانی و تغییر نوع نگرش ها و باورها می تواند حاصل گردد.

زیرا که امدادگران خارجی ، به عنوان ظرفیت غیربومی و نا آشنا به منطقه و بافت موجود نمی توانند در همه مراحل مورد استفاده قرار گرفته و با بهره گیری از پتانسیل های افراد بومی و محله ای آموزش دیده راه سو استفاده و کانالیزه شدن حمایت های مردمی و دولتی مسدود میگردد.
همانطور که در زلزله ازگله و سیلاب فروردین ۹۸ ، شاهد درگیری تعداد کم افراد محلی و بومی بودیم و می توانستیم با فعال سازی هسته های محلی کمک و بسته های امدادی و اسکان را فوق العاده ساده و هدایت شده به دوش محله یارها قرار دهیم .

نکته حائز اهمیت دیگر وجود تعداد بسیار و تنوع سازمانها و نهادهای امدادگر می باشد ، درحالی که تجربه سایر کشورها در تلفیق نهادهای امدادگر در قالب سازمان امداد و نجات بسیار موفقیت آمیز بوده است.
آرزو سلامت نیا  کارشناس مدیریت بحران