گفتارنامه: عربستان این روزها جدی تر از همیشه به دنبال کاهش تنش با تهران است. ریاض برای این منظور دست یاری به سوی پاکستان و عراق دراز کرده و از این دو کشور خواسته است برای گفتگو با ایران میانجی گری کنند.
بر اساس گزارش های متعدد رسانه های عربی، مقامات سعودی در جریان سفر عمران خان نخست وزیر پاکستان به عربستان از وی خواسته اند با توجه به روابط خوبش با ایران برای کاهش تنش میان تهران و ریاض پادرمیانی کند.
عمران خان نیز در جریان سفر به نیویورک در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد،این موضع را با حسن روحانی در میان گذاشت و طبق آنچه رسانه های عربی منتشر کردند روحانی نیز به طور ضمنی از این موضع استقبال نموده است.
از سوی دیگر سفر عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق به ریاض را نیز باید در همین راستا ارزیابی کرد چرا که سعودی ها این درخواست خود را با طرف عراقی نیز در میان گذاشته اند و قرار است عبدالمهدی در سفر قریب الوقوع خود به تهران با مقامات ایرانی در این خصوص مذاکره نماید.
حال در این میان، سوال اساسی این است که چرا عربستانی که در دو سال گذشته در اجرای سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران بیشترین همراهی را با ترامپ داشته اکنون در موضع خود تجدید نظر نموده است؟
دلایل مختلفی را می توان برای پاسخ به این پرسش بیان کرد. یکی از مهم ترین این دلایل، گرفتار شدن سعودی ها در جنگ یمن است.ریاض که تصور می کرد در عرض چند هفته می تواند انصارالله را نابود کند اکنون بیش از چهار سال است که با صرف ده ها میلیارد دلار هزینه نه تنها به هدف خود دست نیافته بلکه در باتلاق یمن در حال دست و پا زدن است.این در حالی است که انصارالله در چند ماه اخیر عملیات های موفقی علیه آل سعود انجام داده که حمله به تاسیسات آرامکو و به اسارت گرفتن صدها نظامی سعودی از آن جمله است. به همین دلیل مقامات سعودی به این نتیجه رسیده اند که برای رهایی از باتلاق یمن راهی جز کاهش تنش با ایران ندارند خصوصا با توجه به اینکه نزدیک ترین متحد عربستان در جنگ یمن یعنی امارات نیز مدتی است که پالس های نزدیکی به تهران را فرستاده و این موضوع نگرانی عربستان را برانگیخته است.
یکی دیگر از دلایلی که سعودی ها را وا داشته تا به سمت کاهش تنش با ایران حرکت کنند ناامیدی آن ها از سیاست های ترامپ است. ریاض متوجه شده که ترامپ علی رغم لفاظی هایش علیه ایران نمی خواهد وارد جنگ علیه این کشور شود. مقامات سعودی می دانند که به تنهایی در هیچ جنگی حریف ایران نخواهند شد بنابراین امید آنان برای حمله آمریکا به ایران و حمایتشان از بین رفته است.
هر چند تخاصم و دشمنی با ایران یکی از محورهای سیاست بن سلمان در طول سه سال گذشته بوده اما واقعیت های منطقه ، ریاض را به این نتیجه رسانده که کاهش تنش با ایران یک انتخاب گریزناپذیر برای عربستان است؛ انتخابی که شاید به مذاق بن سلمان خوش نیاید اما چاره ای جز این ندارد.
